مرتضی جعفری پور؛انجمنهای اسلامی باید توجه کنند که در بین این انجمنها از این منحرفین نفوذ نکنند…. باید سعی خودتان را، کوشش خودتان را در انتخاب افراد برای این انجمنها بکنید و دقت کنید که که افراد، افرادی باشند که سابقه آنها و قبل از انقلاب آنها و در انقلاب (آنها) درست باشد و با شناخت کامل در این انجمنها راه داده بشوند. این انجمنها فعالیتشان بسیار ارزش دارد، لکن یک همچو مسئولیتهایی دارند که مسئولیتشان هم بزرگ است.
امام خمینی در جمع انجمنهای اسلامی دانشجویان، ۶ آذر ۱۳۶۱
شاید پاسخ به این سوال که چرا تحکیمی هستم؟ تا کنون ساعت ها ذهن شما را به خود مشغول کرده باشد و به دنبال آن پاسخ های متعددی را پیدا کرده و یا ساخته!باشید برای خودتان و یا اینکه اصلا پاسخ مناسبی پیدا نکرده باشید.
در این نوشتار سعی بر پاسخ داد این سوال به صورت مختصر و کوتاه شده است و تلاش نویسنده در جهت درگیر کردن ذهن مخاطب با مطرح کردن برخی مسایل برای اینکه هر شخص خود به جواب اینکه چرا تحکیمی هستم دست یابد بوده است.
رسیدن به پاسخ این سوال که چرا تحکیمی هستم قطعا بدون بررسی و واکاوی تاریخی جنبش دانشجویی مسلمان در ایران و دفتر تحکیم وحدت به عنوان ریشه دار ترین تشکیلات دانشجویی مسلمان در ایران ابتر خواهند ماند.
هرگاه از «جنبش دانشجویی مسلمان» در ایران سخن به میان می آید، ذهن همگان متوجه «انجمن های اسلامی دانشجویان» می شود که نقش بسزایی در پیروزی و تثبیت انقلاب اسلامی داشته اند. از تأسیس نخستین انجمن اسلامی دانشجویان در دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران در سال ۱۳۲۱ که نخستین حرکت اسلامی در دانشگاه در مقابل امواج ضد دینی بهایت و کمونیسم بود، تاکنون هفت دهه می گذرد. افراد شاخصی در انجمن های اسلامی حضور داشته اند و امید می رود که این تشکل باز هم بتواند چنین نیروهایی را تربیت کند. اما تاریخ انجمن های اسلامی دانشجویان زمانی وارد نقطه عطف شد که انجمن های اسلامی در ۲۹ شهریور ۱۳۵۸ خدمت حضرت امام (ره) رسیده و با ایشان بیعت کردند. در این دیدار امام(ره) به آنان فرمود: «بروید و و تحکیم وحدت کنید» و در نتیجه انجمن های اسلامی دور هم جمع شده و «دفتر تحکیم وحدت» را به عنوان «اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی سراسر کشور» به وجود آوردند.
همانگونه که گفته شد سابقه انجمن های اسلامی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی به دهه ۱۳۲۰-۱۳۳۰ باز می گردد در آن سال ها جو حاکم بر دانشگاه ها به شدت از فضای چپ حاکم بر جهان یعنی گرایش مارکیستی- کیونیستی متاثر بود، جمعی از دانشجویان و استادان مسلمان به تاسیس انجمن اسلامی در دانشگاه ها اقدام کردند تا ضمن تبلغ اسلام، از گسترش حرام کیونیستی و فرهنگ الحادی در فضای آموزشی و دانشگاهی جلوگیری کنند.
مهندس مهدی بازرگان، دکتر یدالله سبحانی، دکتر مصطفی چمران و دکتر عباس شیبانی را بی تردید باید از پیشگامان و بنیان گذاران اولیه انجمن های اسلامی در دانشگاه ها دانست.
بعد از انقلاب اسلامی جنبش دانشجویی با درک درست از اوضاع حاکم بر بازتعریف نقش خود پرداخت. جنبش دانشجویی اصیل که پیکره اصلی آن را دانشجویان مسلمان و انقلابی تشکیل می دادند با تحلیل درست از زمینه های پیدایش جنبش دانشجویی و این که انقلاب اسلامی همزمان استبداد داخلی (رژیم شاه و دربار) و استعمار خارجی (امپریالیسم غرب و شرق) را بیرون راند و استقلال واقعی را جایگزین آن کرد بلافاصله به باز مهندسی جنبش دانشجویی پراداخت جنبش دانشجویی در شرایط حساس و خطیر انقلاب با گفتمان دفاع از انقلاب و نظام، پاسداری از دستاوردهای انقلاب مبارزه با امپریالیسم شرق و غرب در عرصه سیاسی کشور وارد شد.با تعطیلی دانشگاه ها متعاقب انقلاب فرهنگی، دانشجویان مسلمان و انقلابی در سپاه پاسداران و جهاد سازندگی نقش اصلی خود را ایفا کردند و افزون بر آن در مبارزه با امپریالیسم درنگ جایز نمی دانستند اقدام انقلابی دانشجویان مسلمان پیرو خط امام (ره) در ۱۳ آبان در تسخیر سفارت آمریکا در ایران، جنبش دانشجویی مسلمان را ضد امپریالیستی ترین جریان دانشجویی در ایران آن روز معرفی کرد. این تهدیدات به علاوه بر رهنمود امام خمینی خطاب به دانشجویان که بروید بین خودتان تحکیم وحدت کنید؛ زمینه شکل گیری دفتر تحکیم وحدت یا همان انجمن های اسلامی دانشجویان را فراهم ساخت.
دفتر تحکیم وحدت در آن سال ها نماینده رسمی، تاثیر گزار و فراگیر دانشجویی در کشور محسوب می شد که در عرصه های سیاسی نقش آفرین بود.
در یک نگاه کلی باید گفت: جنش دانشجویی سه دهه از انقلاب را با سه گفتمان و رویکرد متفاوت سپری کرده است در دوره اول ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۷، گفتمان عدالتخواهانه، موضع چپ گرایانه، در رویکرد ایدوئولوژیک بود نماینده رسمی و سخن گوی اصلی جنبش همان دفتر تحکیم وحدت بود.
اما دوره دوم که از سال ۱۳۶۷ آغاز و در خرداد ۱۳۷۶ خاتمه می یابد از موضع چپ گرایانه رویکرد ایدئولوژیک به شدت کاسته شد اما گرایش های انتقادی به حکومت و علاقه مندی به مسائل صنفی افزایش می یابد.
در این دوره آرمان جنش دانشجویی عمدتا حول عدالت طلبی،قانون گرایی و آزادی خواهی تمرکز می یابد انتقاد از سیاست های دولتی به ویژه در زمینه تعدیل اقتصادی گرفتن وام خارجی و همکاری با دولت های غربی از یک سو و انتقاد از گسترش طبقاتی و تجمل گرایی محور فعالیت های جنبش دانشجویی است دفتر تحکیم وحدت در این دوره آشکار از مواضع مجمع روحانیون مبارز حمایت می کند.
در این دوره فاصله گیری جنبش دانشجویی با رخدادهای سیاسی کشور به ویژه انتخابات بیش از پیش آشکار شد و رویکرد انفعال و کناره گیری از مشارکت در انتخابات به ویژه مجلس شورای ا سلامی دوره چهارم و پنجم را مشاهده می کنیم.
قطعا دفتر تحکیم وحدت، یکی از مهم ترین پروژه های سیاسی ـ تشکیلاتی پس از انقلاب است. جریانی که هویت خود را مستقیما از امام می گیرد، و به یکی از کادرسازترین و جریان سازترین تشکل های سیاسی پس از انقلاب بدل می شود. این جریان برخاسته از دانشگاهی است که حضرت امام آن را «مبدأ همه تحولات» تلقی می کند.
پاسخ ها به این سوال که چرا تحکیمی هستم را میتوان از لاب لای تاریخچه دفتر تحکیم و توجه به مطالب زیر تا حدودی بدست آورد:
دفتر تحکیم وحدت تشکلی برخاسته از متن دانشجویان مسلمان و مرکب از انجمن های اسلامی آن هم با عنایت ویژه حضرت امام ره بوده است.
تشکیلاتی که برای حفظ و نگهبانی از دستاوردهای انقلاب به کادر سازی پرداخته است.
تشکلی مومن و انقلابی،غیردولتی و دارای شخصیت حقوقی و مستقل.
تشکلی با گفتمان نقدسازنده به بدنه حاکمیت بدون هیچ گونه وابستگی به جریان های سیاسی
یقینا تشکیل دفتر تحکیم وحدت از برکات و الطاف خفیه خداوند تعالی بوده و حقیقتا ۲۹ شهریور ۱۳۵۸ در تاریخ جمهوری اسلامی ماندگار شد.
چرا که پیر جماران به خوبی جبهه جدید را دید.جبهه ای که در آن جنگ با کسانی بود که به دنبال استحاله نظام بودند،جبهه فرهنگی و علمی.دانشگاه جبهه جدید دشمن بودو میباشد.
و سربازان این جبهه دانشجویان مسلمانی که سعی در تحقق اهداف انقلاب اسلامی دارند و میخواهند تحت لوای پرچم اسلام تمرین انسان شدن و انسان سازی کنند.
سربازانی که اعتقاد دارند کارشان به پایان نرسیده و انقلاب اسلامی در جهان نیازمند فداکاری های آنان است.
بدون شک ساختار اصیل و دانشجویی دفتر تحکیم وحدت نزدیک ترین ساختار به این اهداف،نقشه راه و آرمان های جنبش دانشجویی مسلمان است.
چرا که با هر زیرگرایش و با نگاه به مطالبات کف دانشگاه سعی در حاکمیت ارزش های دینی در دانشگاه و آماده سازی دانشگاه جهت نیل به دانشگاه اسلامی دارد.
به امید رسیدن به آن حیات طیبه…